Korona Virüsünün Bölgesel/Yerel İşsizliğe Etkisi

Doç. Dr. Mücahit ÇAYIN

Çin`de ortaya çıkan kısa sürede tüm dünyada etkili olan Korona virüs salgınının birçok açıdan tartışıldığı herkesçe....

Çin`de ortaya çıkan kısa sürede tüm dünyada etkili olan Korona virüs salgınının birçok açıdan tartışıldığı herkesçe malumdur. Bu tartışmaların ne zaman biteceği ve nereye varacağı da salgının kendisi kadar belirsizdir. Salgının tartışma zemini oluşturduğu konulardan biri de şüphesiz ekonomidir. Maalesef ekonomistlerden politikacılara kadar neredeyse tüm kesimler küresel salgın nedeniyle dünya ekonomisinde bir resesyonun kaçınılmaz olduğunu dile getirmekte ve kötü senaryolar çizmektedir. En kötüsü ise, bu krizin 2008`deki küresel krizden bile daha derin tahribata yol açacağı ile ilgili çizilen senaryolardır.    Anlaşılan o ki gerek küresel düzlemde gerekse ulusal düzlemde salgının ekonomiye olan etkisinin daha net ortaya konulması açısından bu tartışmaların önümüzdeki süreçlerde de devam edeceğidir. Ne var ki bu tartışmalar içinde salgının bölgesel/yerel düzeydeki sosyo-ekonomik etkilerine nispeten daha az yer verildiğini söyleyebilirim. Bir diğer ifadeyle yapılan tartışmalar, araştırmalar, analizler ve raporlamaların daha çok küresel ve ulusal düzlemde olduğu, buna karşın bölgesel ve yerel analizlerin nispeten daha az olduğunu söylemek mümkündür. Oysa tüm dünya ülkeleri bu salgından eşit düzeyde etkilenmeyeceği gibi bir ülkedeki tüm bölgeler /iller de eşit düzeyde etkilenmeyecektir. Bu bağlamda tartışmaların, analizlerin, raporlamaların bölgesel/yerel bazda da çoklaştırılması gerektiğini düşünenlerdenim.    Bu düşünceden hareketle salgının etkilediği en önemli konulardan biri olan işsizliği, TRC3 Bölgesi (Batman, Mardin, Siirt, Şırnak) örnekleminden çok kısa bir şekilde incelemek istedim. Zira bölge, TÜİK verilerine göre işsizliğin en çok olduğu bölgedir (1). Bu nedenle daha önce yayınladığım bir çalışmada bu bölgede var olan işsizliğin çözümü için KOBİ`lerin önemine vurgu yapmıştım (2). Fakat gelinen noktada bölgedeki işsizliğin daha da arttığı TÜİK verilerinden hareketle hazırlanan tabloda görülmektedir. Durumun kötü tarafı bu veriler salgından önceki verilerdir. Salgın dönemiyle birlikte şimdiye kadar sadece Batman`da 883 firmanın kısa çalışma ödeneğine başvurduğu (3) dikkate alındığında bu rakamların ilerleyen süreçte artacağı da muhtemeldir. Dahası işsizliğin zincirleme olarak neden olacağı diğer sosyal ve ekonomik problemler de göz önünde bulundurulduğunda bölgedeki işsizliğin acilen azaltılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.    Çözüm olarak; daha önceki yaptığım çalışmada da vurguladığım gibi KOBİ`lerin sağladığı istihdam avantajı nedeniyle bölgede yine KOBİ`lerin önemli olduğunun altını çizmekteyim. Yine aynı çalışma da ileri sürdüğüm üzere salt merkezi aktörler değil, aynı zamanda yerel birimlere de büyük iş düştüğünü ifade etmek mümkündür (4). Tabii ki işsizliğe neden olan faktörleri ve bunların bertaraf edilmesi için gerekli çözüm yollarının tam olarak ortaya konulabilmesi, bölge özelinde çok daha teferruatlı çalışmalar/analizlerin yapılmasının gerekliliğini özellikle belirtmek isterim.Tablo 1: TRC3 Bölgesi ve Türkiye için İşsizlik oranları (2015-2019)

Yıllar		TRC3		Türkiye
2015		24,8		10,3
2016		28,3		10,9
2017		26,9		10,9
2018		25		11
2019		30,9		13,7

Kaynak:TÜİK Bölgesel İstatistikler

1.https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/

2.Çayın, M. (2016. “Bölgesel Kalkınmada İşsizlik Problemi: TRC3 Düzey 2 Bölgesi (Batman, Mardin, Siirt Ve Şırnak) Örneği”, Uluslararası Yönetim, Ekonomi Ve Politika Kongresi Bildiriler Kitabı, (Ed; Erdoğan vd.,) Umuttepe Yayınları, Kocaeli Türkiye.

3.Batman Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü

4.Çayın, M. (2016. “Bölgesel Kalkınmada İşsizlik Problemi: TRC3 Düzey 2 Bölgesi (Batman, Mardin, Siirt Ve Şırnak) Örneği”, Uluslararası Yönetim, Ekonomi Ve Politika Kongresi Bildiriler Kitabı, (Ed; Erdoğan vd.,) Umuttepe Yayınları, Kocaeli Türkiye